آشغالدونی / نوشته غلام حسین ساعدی

وقتی شکمت گرسنه است، فرقی نمی‌کند بلیط بخت‌آزمایی بفروشی، سیگار قاچاق یا خون! وقتی سرپناهی نداری شب بخوابی مهم نیست کسی که به تو جا می‌دهد فکل کراواتی باشه یا مذهبی. تنها چیزی که در اینجا اهمیت دارد این است که چطور رگ خواب پولدارها و رئیس‌ها را در دست بگیری و بتوانی اول از همه جان سالم به در ببری و بعد از آن خودت را بالا بکشی. با عرض معذرت اما راه بقا و موفقیت در جاکشی است. حد وسط را گرفتن، جوش دادن فرایندهای باطل، هم‌رای شدن با کسی که موقعیت بالاتری دارد و اسکانس بیشتری در جیب بی‌آنکه نظر و گرایش مستقل خود را بروز دهید می‌تواند رمز موفقیت خیلی از انسان‌هایی باشد که نظم حاکم برآوردن بدیهیات زندگی را از آن‌ها منع کرده است.

این داستان بلند نمادگرایانه که به قلم غلام‌حسین ساعدی توسط انتشارات نیل به چاپ رسیده است در واقع به یکی از پدیده‌های مهم اجتماعی یعنی حاشیه‌نشینی پیرامون شهرهای بزرگ و اثرات آن در دهه 50 خورشیدی اشاره دارد. ساعدی در این کتاب نشان می‌دهد بدن‌های نفرین شده و قربانی چگونه می‌توانند به سرعت آلوده شده و خود به یک ابزار خطرناک در دست باندهای مافیایی ثروت و قدرت تبدیل شوند .

راوی و قهرمان داستان آشغالدونی پسری است به اسم علی که همراه پدر بیمارش در خیابان‌های تهران گدایی می‌کنند. آن‌ها از طریق یک دلال خون در ازای 20 تومان راهی یک آزمایشگاه زیرزمینی می‌شوند تا خون خود را بفروشند. علی ظاهر زیبایی دارد. همین موضوع باعث می‌شود مورد توجه قرار بگیرد و قرار گرفتن وی در شبکه‌ای از روابط او را از جایگاه خون فروش به دلال خون در انتهای داستان تبدیل می‌کند. از کتاب آشغالدونی داریوش مهرجویی فیلمی ساخته است به اسم دایره مینا. دایره مینا به پدیده خون‌فروشی اشاره دارد.

سوالات و نکات آشغال‌دونی: (خطر اسپویل) علی قرار بود آمار یک دکتر را به غریبه‌هایی که با ماشین خارج از بیمارستان تردد می‌‌کردند دهد. آیا حدس من صحیح است دکتر یک فرد سیاسی است که ساواک او را زیر نظر گرفته است؟

زهرا خانم زنی است میان‌سال که از علی خوشش می‌آید. علی احتمالا 18 سال سن داشته باشد. زهرا خانم در انباری بیمارستان با پسر محبوب خود می‌خوابد. در این رابطه علی مورد سوء استفاده قرار گرفته است؟ یا اینکه پسر در ازای نم دادن به زن از امتیازات ویژه‌ای بهره‌مند می‌شود؟

شخصیت‌های داستان: علی/ پدر علی/ زهرا خانم/ آقا گیلانی/ اسماعیل آقا/ آقا امامی /