Porjadok abetky
Balujemo sja z porjadkamy bukv v abettsji i prydajemo dodatkovi smysly. Jakctco batcyc desj v mene spysky, to vony skorjic za vsjoho vporjadkovani za abetkoju, kotra vydobuta tut.
Prjamo
e y i u o a m n p b t d k q ts dz tc dg s z c g f x h v j r l
Brav nadxnennja z korejsjkoji abetky, de pryholosni ne lyce vidobragajutj pevnu vymovu, a takog vporjadkovani za vymovoju. Tut vse tak samo, tiko ctce pidkrjipjeno mignarodnoju fonetіtcnoju abetkoju. Za hluxymy odrazu idutj dzvinki.
Za rjadamy: holosni; nosovi; proryvni; afrіkaty; sіbmiljanty: cypjatci, necypjatci; aproksіmaty + drygatci.
Za stovbamy tcjitka struktura vidstupiv: hubni, zubni, dorsaljni + recta. Takog vydni tcerhy, prytcomu prytcynnyky j ta i pidpyrajutj stovb:
prjami, tobto narostkovi: t → ts — bohatо → bohatsjko, d → dz — ljud → ljudztvo, k → tc — kozak → kozatcka, q → dg — dzyqa → dzydgka, x → c — muxa → mucka, h → g — noha → nigka;
zsuv v odyn bik, vidminkovi do djijosliv: t → tc, — platyty → platcu, d → dg — xodyty → xodgu;
prjamyj zvuv v odyn bik, te same: s → c — prosyty → procu, z → g — kazaty → kagu;
zsuv v druhyj bik, vidminkovi do imennykiv: k → ts — ruka → rutsji, q → dz — dzyqa → dzydzji, x → s — muxa → musji, h → z — noha → nozji.
Otcevydno, zhadani dva djijoslivnyx zsuva robjatj i razom: zd — jizdyty → jigdgu, st — prostyty → proctcu.
Jak vydno, duge zrutcno, abetka vge peredstavjaje soboju ctconajmence dvi sxemy: vymovy i tcerhy.
Perevert
Mogna perevernuty tablytsju, aby bulo zrutcnjice za holosnymy, de porjadok znajomyj z urokiv muzyky, i blyzce za strukturoju do korejsjkoji. Podjil za stovbamy vge skladnjicyj, bo tut mozok vge vraxovuje ne lyce vid, a i do zhadnoho stovba j z i.
Abetka
n m k q t d p b tc dg ts dz c g s z x h f l r j v a o u i y e
н м к ґ т д п б ч џ ц ѕ ш ж с з х г ф л р ь в а о у і и е
Pro vsjak dodav kyrylytsju. Ctce z pryjemnoho, pryholosni zavercujutj sja zvukamy, kotri buvajutj pivholosnymy, a otge majemo ctce plavnoho perexoda do holosnyx. Ctcodo spolutcnoji holosnoji, to naj zalycaje sja e, pak to ostannja bukva.
Tcynna
b v h q d g z j k l m n p r s t f x ts tc c
Jakctco prybraty holosni, to mogna pobatcyty pevni zakonomirnostjy. Kursivom poznatceni vynjatky.
Spercu idutj dzvinki, a potim hluxi.
Porjadok dzvinkyx: hubni, zadnji, zubni.
Porjadok hluxyx vge jak kaca. Ctco ne duge dyvno, bo znatcna tcastyna bukv poza heladzjkoji abetky i dodani navmannja, a heladzjka teg v svoju tcerhu brala tcugu abetku pid sebe, zvuky zaznaly zminy i takymy buly pryxopyleni do kirilytsjy. Xotca korenevyj porjadok ± vydnyj: hubni, zubni, «dyxaljni».